Opis wg. www.kajaktour.de
| Moraca jest po Tarze najciekawszą rzeką rzeka w Czarnogórze. Z jednej strony, rzeka i oferuje piękne, czasem nawet doskonale piękne wąwozy, z drugiej strony, mamy tu całkiem długie odcinki rzeki białej wody. Moraca ma źródła w centrum Czarnogóry na wysokości 2280 m i płynie na południe gdzie w mieście Podgorica kieruje się w kierunku Jeziora Szkoderskiego , leżącego w pobliżu Morza Adriatyckiego. Od swych źródeł aż prawie do Podgoricy Moraca przepływa przez zwarte skaliste , i sporadycznie zalesione wąwozy o różnej głębokości. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Najszybsza droga z Niemiec prowadzi przez prawie zakończoną siec płatnych autostrad biegnących aż do Splitu. Po tym odcinku podróż staje się o wiele trudniejsze. Wynika to z faktu ze droga aż do , Podgoricy biegnie przez wiele ośrodków turystycznych na wybrzeżu Adriatyku .Tak jak w okolicy Tary, tutaj także nie ma kempingów. Nie ma tutaj także małych drewnianych domków które można było spotkać na stacjach raftingowych przy Tarze. Tylko kilkaset metrów w dół od klasztoru Moraca znajduje się mały drewniany barak przy miejscu biwakowym. Pozostaje jeszcze możliwość biwakowania na dziko lub na terenie prywatnym , lub znalezienie prywatnej kwatery.Podczas drogi przez górną część doliny Moracy , nie sposób jest pominąć klasztor w Moracy. Warto zobaczyć piękne elementy sztuki klasztornej a w szczególności ciekawe historycznie freski we wnętrzu. Wstęp na Moraca Manastir jest bezpłatny. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Uwagi dotyczące najwyższego odcinka Moracy | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oprócz niezbyt aktualnych opisów z przewodnika DKV -Europa Południowo-Wschodniej znajdziemy kilka nowych informacji o rzekach w Czarnogórze można znaleść w Kanumagazin Nr. 2/2007 . Jeśli chodzi o najwyższy odcinek Moracy (Redice – Klasztor Moraca) to przewodnik DKV podaje na pierwszych 2/3 odcinka trudności klasy IV-V a na ostatniej 1/3 (licząc od drogi do przełęczy w Taratal) jako WW II-III-IV. Opis z Kanumagazin koryguje trudności na WW V-VI (przynajmniej do mostu drogowego nad klasztorem).Zachęcający widok odcinka rzeki powyżej klasztoru spowodował chęć sprawdzenie rzeczywistego stanu rzeki na tym odcinku. Niestety, rekonesans nie zakończył się sukcesem. Na pierwszych 2-3 km drogi w kierunku przełęczy Taratal odchodzącej od E 65 (ok. 8 km od klasztoru licząc wzdłuż rzeki ) nie sposób znaleźć dostępu do rzeki. Co prawda od drogi która prowadzi do Savnik, odgałęzia się mała polna drogą w kierunku rzeki ale jest ona nieprzejezdna.Po zejściu nad rzekę bezpośrednio za ciężkim fragmentem dzikiej wody już po około 1-2 kilometrach spotkaliśmy bardzo niebezpieczne przejście WW VI , które spowodowało zakończenie płynięcia. Kajaki po trudnym i bardzo stromym zboczu wynieśliśmy do wysoko biegnącej w tym miejscu drogi.Płynięcie kontynuowaliśmy następnego dnia na odcinku poniżej klasztoru. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Punkt startu dla tego pięknego i technicznie ciekawego odcinka dzikiej wody leży dokładnie przy jest na klasztorze Moraca. Tutaj, na południowym obrzeżu klasztoru mamy parking (> N 42 ° 45 ’51”E 19 ° 23 ’23” ) gdzie można zostawić auta. Z tego miejsca prowadzi z tyłu istniejących budynków droga opadającą w dół aż do mostku nad rzeką. Na lewym brzegu pod mostem (patrz zdjęcie poniżej) znajduje się żwirowy brzeg gdzie można rozpocząć płyniecie. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Po lekkim początku, rozpoczyna się wkrótce interesujące 4,5 km trasy biegnącej w kanionie. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Trudności tworzą piękne zablokowania do WW III-IV. Po trudniejszych fragmentach (np. patrz zdjęcie poniżej) zawsze mamy fragmenty łatwej wody pozwalające odpocząć. Po prawej i / lub po lewej stronie rzeki mamy w większości strome ściany skalne |
||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Mamy dwa trudne miejsca wymagające specjalnej uwagi.Pierwsze to 100 m długości katarakta (WW IV) składająca się z obmywanych przez wodę bloków skalnych ,wysokich fal i odwojów (patrz oba zdjęcia poniżej .Obejrzenie tego przejścia jest możliwe z lewego brzegu. Trudny stopień początkowy może być ewentualnie obniesiony.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Drugie to nieczytelne wąskie gardło (klasa IV) przy stromej ścianie po lewej (patrz zdjęcie poniżej). To miejsce jest za dobrze widocznym wrakiem samochodu ze zwęglonym drzewem leżącym w środku rzeki . | ||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Większość wody płynie tu w 2 m szerokim gardle , by następnie nieco się rozszerzyć w lekkim zakręcie w prawo. Pod koniec prąd wciska pod stromą ścianę urwiska (patrz zdjęcie powyżej) Jeżeli jest to konieczne można nieco kłopotliwe przenieść sprzęt na prawym brzegu po kamieniach |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Za małym mostkiem , tuż przed dopływem Mrtvicą po prawej stronie, wąwóz staje się bardziej otwarty . Trudności znowu maleją do WW I-II (III) . Rzeka za dopływem jest znacznie szersza, i odsłania się teraz piękny widok na okoliczne góry (patrz zdjęcie poniżej). |
||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
2.5 km od dopływu mamy po prawej stronie szeroki żwirowy brzeg poniżej zalecanego punktu wyjścia (patrz zdjęcie powyżej). Ostatni dogodny punkt wyjścia przed następującym potem odcinkiem z miejscem WW V , jest osiągalny dojazdem do rzeki na wysokości wsi Trmanje. Zjazd znajduje się 8.4 km od klasztoru z biegiem rzeki. Mamy tam po prawej stronie drogi E 85 , tuż przed mostem odgałęzienie z małym drogowskazem Trmanje `'(> N 42 ° 42 ’03”E 19 ° 22 ’29”), Droga od szosy E 65 wkrótce zamienia się w polna drogę i kończy się po kilkuset metrach na dużym obszarze żwiru, zaledwie kilka metrów od rzeki. Niestety, ten sposób dojazdu jest dostępny tylko dla pojazdów z wysokim zawieszeniem.Ale to miejsce jest całkiem dobre, do noclegu (łącznie z rozbiciem namiotów), o ile zostawi się możliwość przejazdu dla samochodów ciężarowych, które podjeżdżają czasami do brzegu żeby nabrać żwiru.Aby nie pominąć punkt wyjścia na żwirowym brzegu należy je obejrzeć wcześniej przed zejściem na wodę. Ostateczna możliwość opuszczenia rzeki przed wspomnianym wcześniej „piątkowym” odcinkiem znajduje się 2 km w dół rzeki, gdzie również na prawym brzegu, przy szosie E 65 jest bardzo duży parking. Bezpośrednio za parkingiem idąc z prądem rzeki, mamy po lewej , stromy betonowy kanał odpływowy prowadzący w dół do rzeki . W dolnej części kanału brakuje kilku elementów. Tutaj trzeba kajaki około 7-8 metrów podnieść a następnie pociągnąć w górę po kanale. Nawet jeśli żal nam zrezygnować w pierwszej części imponującego Kanionu Moracy (patrz zdjęcie w dalszej czesci opisu), to musimy mieć świadomość że wyjście jest tu bardzo trudne i dlatego lepiej zakończyć płyniecie przy Trmanje. 400 m po awaryjnym miejscu wyjścia przy parkingu następuje miejsce WW V.Informacje o km podane w przewodniku DKV dla w tego odcinka nie są całkowicie dokładne:
Uwaga: Wszystkie zdjęcia i informacje pochodzą z 09 Maja 2007. roku. W tym dniu poziom wody był pomiędzy niskim i średnim stanem.. Wszystkie miejsca były spływalne .Podana skala trudności dotyczy średniego stanu wody. Zdjęcie nr 5 A. Engels, nr 7, R. Boling |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
Krótkie wprowadzenie: ten odcinek nie był spływany a miejsce WW V nie mogło być obniesione. Opis ten odnosi się zatem do informacji zawartych w przewodniku DKV. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wkrótce po możliwym punkcie wejścia i wyjścia przy Trmanje zaczyna się Wielki Canyon Moracy. Po lewej i prawej stronie rzeki wznoszą się pionowe ściany skalne. Trudności techniczne, są jednak niewielkie. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Po 2,4 kilometrach następuje przy zakręcie w lewo silnie zablokowane przejście , z dużym spadkiem osiągające przy średnim poziomie wody do WW V (szczegóły na następnym zdjęciu. Obniesienie tego fragmentu jest możliwe tylko przy bardzo niskim poziomie wody. Ocena sytuacji w tym miejscu jest możliwa przed zejściem na wodę z szosy E 65 Ze względu na duża odległość drogi do rzeki , łatwo jest się pomylić co do oceny wysokości stopni ,spadków i możliwej drogi przepłynięcia. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Aby zapoznać się z sytuacją z drogi można tuż za (dłuższym ) tunelem nr 7, skręcić w lewo na duży parking (widoczny na zdjęciu po prawej w lewej części zdjęcia). To miejsce parkowania następujące około 3 km poniżej skrętu na Trmanje.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Opisane w przewodniku ciężkie 200 m przejście nie może być rozpoznane . Wg opisu w DKV na kolejnych kilometrach rzeki mamy piękną białą wodę z miejscami o trudności do WW III.Kilometr później strome ściany wąwozu skalnego otwierają się. Od tego miejsca Moraca płynie najczęściej pomiędzy wysokimi na 15-25 m pionowymi ścianami skalnymi. Ze względu na te pionowe ściany, trudno jest znaleźć dostępu do rzeki na odcinku kilku następnej kilometrów. Tylko 2,5 km poniżej miejsca WW V istnieje poniżej małego parkingu możliwość trudnego zejścia ( zjazdu po stromym piargowym zboczu). Ponieważ krajobraz wokół rzeki jest nadal bardzo piękny , warto kontynuować płyniecie.
Zdjęcie nr 1 R. Boling |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
Pierwszy bardzo dobrze nadającym się do startu punktem dla spłynięcia Dolnej Moracy jest miejsce około 8 km poniżej miejsca WW V. Tutaj, tuż za osadą Dromira odchodzi od E 65 szutrowa droga do rzeki w okolice dużego żwirowego fragmentu rzeki. Jest to droga dojazdowa dla ciężarówek wybierających żwir z rzeki. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Na początku mamy spokojne płyniecie (patrz zdjęcie powyżej). Ale wkrótce rozpoczynają się jedne za drugimi trudniejsze przejścia.
Pierwsze przejście to 2-metrowy spadek gdzie woda przepływa intensywnie przez zalane skały (klasa IV-V, patrz zdjęcia poniżej). Widoczna po lewej konglomeratowa skala w kształcie piramidy została podmyta i zablokowała cześć nurtu rzeki . Przenoszenie prawym brzegiem jest trudne ze względu na duze i strome kamienie , być może łatwiejsze jest przeniesienie na lewym brzegu po dużych głazach. Sytuacje trzeba ocenić na miejscu.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Znowu mamy lżejszy odcinek z kilkoma stopniami o bardziej sportowym charakterze. Po zaledwie 2 kilometrach mamy następnie trudne miejsce. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Jest to wysoki spadek (WW V) w wąskim kanionie z licznymi podmytymi skałami. Także w tym miejscu trzeba dokonać sprawdzenia przed ewentualnym płynięciem Istnieje możliwość disc wygodnego obniesienia 150-metrową ścieżka po lewej stronie kanionu |
||||||||||||||||||||||||||||||||
Po miejscu obnoszenia , po kolejnych 200 metrach mamy pięknej gwałtowny wzrost trudnosci (WW III, patrz zdjęcie poniżej). |
||||||||||||||||||||||||||||||||
150 metrów dalej mamy kolejny wzrost trudności (WW IV -, patrz zdjęcie powyżej), lekko zblokowane przejście z dość dużym spadkiem Następnie rzeka płynie na bardzo krótki kawałek na zakrętach pomiędzy ogromnymi głazami, gdzie duże duże bąble i wody powrotne utrudniają zachowanie właściwego kierunku płynięcia. Potem zbocza oddalają się od rzeki i na długich odcinkach mamy trudności WW I-II az do konca odcinka.mamy tylko co najwyzej 4-5 miejsc o nieco wyższej trudności ,zakłucajacych ta sielankę szczególnie w końcowym fragmencie rzeki. Typowym dla odcinka Dolnego Moracy jest to , że rzeka płynie szerokim korytem wzdłuż 15-25 m wysokości pionowych ścian konglomeratu (patrz zdjęcie poniżej). Pozwala to łatwiej j podziwiać widoki na okoliczne góry.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| 100 m za mostem autostrady w miejscowości Bioce można zakończyc płynięcie na żwirowym brzegu po prawej stronie. (> N 42° 30′ 50”, E 19° 20′ 45” ). Tutaj mała ścieżka prowadzi do małej mały drogi która prowadzi bezpośrednio do innego mostu nad Moracy (> N 42 ° 30 „50”E 19 ° 20 ’45” ).
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
| Można również kontynuować płyniecie jeszcze przez kilka kilometrów. Rzeka dalej płynie pomiędzy wysokimi ścianami z konglomeratu. Trudności są w granicach WW I-II ale nie można tez wykluczyć pojedynczych przejść WW III.Punktu wyjścia należy szukać w pobliżu mostu w E 65 , kilometr na północ od obrzeży Podgoricy.
Uwaga: Wszystkie zdjęcia i informacje oparte pochodzą z 10. Maja 2007 roku.Poziom wody był nieco poniżej średniego a 2 najcięższe przejścia zostały obniesione. |
