Kategorie

MORACA

to jedna z najciekawszych rzek  w Czarnogórze. Oferuje zróżnicowaną, techniczną białą wodę w pięknym otoczeniu wąwozów. Niezapomniane wrażenie pozostawia imponujący Wielki Kanion Moracy

Opis wg. www.kajaktour.de

Moraca jest  po Tarze  najciekawszą  rzeką  rzeka w Czarnogórze. Z jednej strony, rzeka i oferuje piękne, czasem nawet doskonale piękne wąwozy, z drugiej strony, mamy  tu całkiem długie odcinki rzeki białej wody. Moraca ma źródła w centrum Czarnogóry na wysokości  2280 m i płynie na południe gdzie  w mieście Podgorica kieruje się w  kierunku   Jeziora Szkoderskiego ,  leżącego w pobliżu Morza Adriatyckiego. Od swych  źródeł  aż  prawie do Podgoricy    Moraca przepływa przez zwarte skaliste , i sporadycznie zalesione wąwozy o różnej głębokości.
 
Najszybsza droga z  Niemiec prowadzi przez prawie zakończoną siec płatnych autostrad biegnących aż do Splitu. Po tym  odcinku podróż staje się  o wiele trudniejsze. Wynika to z faktu ze droga aż do ,  Podgoricy biegnie  przez wiele ośrodków turystycznych na wybrzeżu Adriatyku .Tak jak  w okolicy  Tary, tutaj także nie ma kempingów. Nie ma tutaj także  małych drewnianych domków  które można było spotkać na stacjach raftingowych przy Tarze. Tylko kilkaset metrów w dół od klasztoru Moraca znajduje się mały drewniany barak przy miejscu biwakowym. Pozostaje jeszcze możliwość biwakowania na dziko lub na terenie prywatnym  , lub znalezienie   prywatnej kwatery.Podczas drogi  przez górną część doliny  Moracy , nie sposób jest  pominąć klasztor w Moracy. Warto zobaczyć piękne elementy sztuki  klasztornej  a  w szczególności ciekawe historycznie freski we wnętrzu. Wstęp na Moraca Manastir jest bezpłatny.
Uwagi dotyczące  najwyższego odcinka  Moracy
Oprócz niezbyt aktualnych opisów z  przewodnika  DKV -Europa Południowo-Wschodniej znajdziemy  kilka nowych  informacji o rzekach  w Czarnogórze  można  znaleść w   Kanumagazin Nr. 2/2007 . Jeśli chodzi o najwyższy odcinek  Moracy (Redice – Klasztor Moraca) to przewodnik DKV podaje  na  pierwszych 2/3 odcinka trudności  klasy IV-V a na ostatniej 1/3  (licząc od drogi do  przełęczy w Taratal)  jako WW II-III-IV. Opis  z   Kanumagazin koryguje trudności  na WW V-VI (przynajmniej do mostu drogowego nad klasztorem).Zachęcający widok  odcinka rzeki powyżej klasztoru  spowodował chęć  sprawdzenie rzeczywistego stanu rzeki na tym odcinku. Niestety, rekonesans nie zakończył się sukcesem. Na pierwszych   2-3 km drogi w kierunku przełęczy Taratal odchodzącej od  E 65 (ok. 8 km od  klasztoru licząc wzdłuż rzeki ) nie sposób  znaleźć dostępu do rzeki. Co prawda  od drogi która prowadzi do Savnik,  odgałęzia się mała polna drogą  w kierunku rzeki ale jest ona nieprzejezdna.Po zejściu nad rzekę bezpośrednio za  ciężkim fragmentem dzikiej wody już po około 1-2 kilometrach spotkaliśmy  bardzo niebezpieczne przejście WW VI , które spowodowało zakończenie  płynięcia. Kajaki po  trudnym  i bardzo stromym zboczu wynieśliśmy do wysoko biegnącej w tym miejscu drogi.Płynięcie  kontynuowaliśmy następnego dnia na odcinku poniżej  klasztoru.
Odcinek: Górna Moraca
Moraca klasztor – Trmanje
Długość i trudności: 8,5 km WW II-III-IV
DKV-km:  km 18 – km 26,5 (nowy)
Spływalność do maja
Ocena krajobrazu: 1-2
Punkt startu  dla tego pięknego  i technicznie ciekawego odcinka dzikiej wody  leży dokładnie przy  jest na klasztorze Moraca. Tutaj, na południowym obrzeżu  klasztoru mamy parking (> N 42 ° 45 ’51”E 19 ° 23 ’23” ) gdzie można zostawić auta. Z tego miejsca prowadzi  z tyłu istniejących budynków droga opadającą  w dół aż do mostku nad rzeką. Na  lewym brzegu pod mostem (patrz zdjęcie  poniżej) znajduje się żwirowy brzeg  gdzie można rozpocząć płyniecie.
Po lekkim  początku,  rozpoczyna się  wkrótce interesujące 4,5 km trasy  biegnącej w kanionie.
Trudności tworzą  piękne  zablokowania do WW III-IV. Po trudniejszych fragmentach (np. patrz zdjęcie  poniżej) zawsze mamy fragmenty łatwej wody pozwalające odpocząć. Po prawej  i / lub po lewej stronie rzeki mamy w większości strome ściany skalne
Mamy  dwa  trudne miejsca wymagające  specjalnej uwagi.Pierwsze to 100 m  długości katarakta (WW IV) składająca się z obmywanych przez wodę bloków skalnych ,wysokich fal i odwojów (patrz oba  zdjęcia poniżej .Obejrzenie tego  przejścia jest możliwe  z lewego brzegu. Trudny stopień początkowy  może być ewentualnie  obniesiony.

Drugie to  nieczytelne  wąskie gardło (klasa IV) przy stromej ścianie po lewej (patrz zdjęcie  poniżej). To miejsce jest za dobrze widocznym wrakiem samochodu ze zwęglonym drzewem leżącym w środku rzeki .
Większość wody płynie  tu w 2 m szerokim gardle , by następnie nieco się rozszerzyć w lekkim zakręcie w prawo. Pod koniec prąd wciska pod stromą ścianę urwiska  (patrz zdjęcie powyżej) Jeżeli jest to konieczne można nieco kłopotliwe przenieść sprzęt  na prawym brzegu po kamieniach
Za małym mostkiem , tuż przed dopływem   Mrtvicą po  prawej stronie, wąwóz staje się bardziej otwarty . Trudności znowu maleją  do WW I-II (III) . Rzeka za dopływem jest znacznie szersza, i odsłania się  teraz piękny widok na okoliczne góry (patrz zdjęcie poniżej).
2.5 km od dopływu mamy  po prawej stronie  szeroki żwirowy brzeg  poniżej zalecanego punktu wyjścia (patrz zdjęcie powyżej). Ostatni dogodny punkt  wyjścia przed następującym potem  odcinkiem z miejscem WW V ,  jest osiągalny dojazdem do rzeki na wysokości  wsi Trmanje. Zjazd znajduje się  8.4 km od klasztoru z biegiem rzeki. Mamy tam po prawej stronie  drogi E 85 , tuż przed mostem odgałęzienie  z małym drogowskazem  Trmanje `'(> N 42 ° 42 ’03”E 19 ° 22 ’29”), Droga od  szosy  E 65 wkrótce zamienia się w polna drogę i kończy się po  kilkuset metrach   na dużym obszarze żwiru, zaledwie kilka metrów od rzeki. Niestety, ten sposób dojazdu  jest  dostępny tylko dla pojazdów z wysokim zawieszeniem.Ale to miejsce jest całkiem  dobre, do noclegu  (łącznie z rozbiciem  namiotów), o ile zostawi się możliwość przejazdu dla samochodów ciężarowych, które podjeżdżają czasami do brzegu żeby nabrać żwiru.Aby nie pominąć punkt wyjścia na żwirowym brzegu należy je obejrzeć wcześniej przed   zejściem na wodę. Ostateczna  możliwość opuszczenia   rzeki przed wspomnianym wcześniej „piątkowym” odcinkiem znajduje się  2 km w dół rzeki, gdzie  również na prawym brzegu, przy szosie  E 65 jest bardzo duży parking. Bezpośrednio za parkingiem idąc z prądem rzeki, mamy po  lewej , stromy betonowy kanał odpływowy prowadzący w   dół do rzeki . W dolnej części kanału brakuje kilku elementów. Tutaj trzeba kajaki około 7-8 metrów podnieść a następnie pociągnąć w górę  po kanale. Nawet jeśli żal nam zrezygnować w pierwszej  części  imponującego Kanionu Moracy  (patrz zdjęcie  w dalszej czesci opisu), to musimy mieć świadomość  że wyjście jest tu bardzo trudne i dlatego lepiej zakończyć  płyniecie przy Trmanje. 400 m po awaryjnym miejscu wyjścia przy parkingu  następuje miejsce WW V.Informacje  o km podane w przewodniku  DKV dla w tego odcinka  nie są całkowicie dokładne:

DKV-stary DKV-nowy Miejsce  / szczegóły
18 18 Klasztor Moraca, punkt rozpoczęcia
20 19 Początek małego kanionu
23 24 Prawy dopływ  Mrtvica
23,5 26,5 Po prawej dobry punkt wyjścia, na początku Wielkiego Kanionu
25,5 28,5 Po Prawej ostatnia drogę wyjścia
28,9 28,9 Miejsce  WW V’

Uwaga: Wszystkie zdjęcia i informacje pochodzą  z  09 Maja 2007. roku. W tym dniu poziom wody był pomiędzy niskim i średnim stanem.. Wszystkie miejsca były  spływalne .Podana skala trudności  dotyczy  średniego stanu wody.

Zdjęcie nr 5 A. Engels, nr 7, R. Boling

Odcinek: Wielki Kanion
Trmanje – podjazd do żwirowego brzegu
Długość i trudności: 10.5 km WW I-II-III (V)
DKV-km: 26,5 km (nowy) – 37 km
Spływalność: cały rok
Ocena krajobrazu: 1

Krótkie wprowadzenie: ten odcinek nie był spływany  a miejsce WW V nie mogło być obniesione. Opis ten odnosi się zatem do  informacji zawartych w przewodniku DKV.

Wkrótce po możliwym punkcie  wejścia i wyjścia przy   Trmanje  zaczyna się  Wielki  Canyon Moracy. Po lewej i prawej stronie rzeki wznoszą się pionowe ściany skalne. Trudności techniczne, są jednak niewielkie.
Po 2,4 kilometrach następuje przy zakręcie  w lewo silnie zablokowane przejście , z dużym spadkiem  osiągające przy średnim  poziomie wody do WW V (szczegóły na następnym zdjęciu. Obniesienie  tego fragmentu jest możliwe tylko przy  bardzo niskim poziomie wody. Ocena sytuacji w tym miejscu jest  możliwa przed zejściem na wodę  z szosy  E 65 Ze względu na duża odległość drogi do rzeki , łatwo jest się pomylić co do oceny wysokości stopni ,spadków i możliwej drogi przepłynięcia.

Aby zapoznać się z sytuacją z drogi można tuż za  (dłuższym )  tunelem nr 7, skręcić  w lewo na  duży parking  (widoczny na zdjęciu po  prawej w  lewej części zdjęcia). To miejsce parkowania  następujące około 3 km poniżej skrętu  na Trmanje.

Opisane w przewodniku ciężkie  200 m przejście  nie może  być rozpoznane . Wg opisu w DKV na kolejnych  kilometrach rzeki mamy piękną  białą wodę z miejscami o trudności do WW III.Kilometr później strome ściany wąwozu skalnego otwierają się. Od  tego miejsca   Moraca płynie najczęściej  pomiędzy  wysokimi  na 15-25 m pionowymi ścianami skalnymi. Ze względu na te pionowe ściany, trudno jest znaleźć   dostępu do rzeki na  odcinku kilku następnej kilometrów. Tylko 2,5 km poniżej miejsca WW V  istnieje poniżej małego parkingu możliwość trudnego zejścia ( zjazdu po stromym piargowym  zboczu). Ponieważ krajobraz wokół  rzeki jest nadal bardzo piękny , warto kontynuować  płyniecie.

Zdjęcie nr 1 R. Boling

Odcinek: Dolna Moraca
Żwirowy brzeg – Bioce
Długość i trudności: 15 km WW I-II-III (IV / V)
DKV-km: km 37 – 52 km
Spływalność ewentualnie przez cały rok
Ocena krajobrazu: 1-2
Pierwszy bardzo dobrze nadającym  się do startu  punktem dla  spłynięcia  Dolnej Moracy  jest miejsce około 8 km poniżej miejsca WW V. Tutaj, tuż za osadą   Dromira odchodzi od  E 65 szutrowa droga do rzeki  w okolice  dużego żwirowego fragmentu rzeki. Jest to  droga dojazdowa dla ciężarówek wybierających żwir z rzeki.
Na początku mamy spokojne płyniecie (patrz zdjęcie powyżej). Ale wkrótce rozpoczynają się jedne za drugimi  trudniejsze przejścia.

Pierwsze przejście to 2-metrowy spadek  gdzie woda przepływa intensywnie  przez  zalane skały (klasa IV-V,  patrz zdjęcia poniżej). Widoczna po lewej  konglomeratowa skala w kształcie piramidy  została podmyta i zablokowała cześć nurtu rzeki . Przenoszenie prawym brzegiem jest trudne ze względu na duze i strome kamienie , być może   łatwiejsze jest  przeniesienie  na lewym brzegu po  dużych głazach.  Sytuacje trzeba ocenić na miejscu.

Znowu mamy lżejszy odcinek z kilkoma stopniami o bardziej sportowym charakterze. Po zaledwie 2 kilometrach mamy  następnie trudne miejsce.

Jest to wysoki spadek  (WW V) w wąskim kanionie z licznymi podmytymi skałami. Także w tym miejscu trzeba dokonać sprawdzenia przed ewentualnym płynięciem

Istnieje możliwość disc wygodnego  obniesienia  150-metrową ścieżka  po lewej stronie kanionu

 Po miejscu obnoszenia , po kolejnych  200 metrach mamy pięknej gwałtowny wzrost trudnosci  (WW III, patrz zdjęcie poniżej).

150 metrów dalej mamy kolejny wzrost trudności   (WW IV -, patrz zdjęcie powyżej), lekko zblokowane przejście z dość dużym spadkiem

Następnie rzeka płynie na bardzo krótki kawałek na zakrętach pomiędzy ogromnymi głazami, gdzie duże duże bąble i wody powrotne    utrudniają zachowanie właściwego kierunku płynięcia.

Potem zbocza oddalają się od rzeki i na długich odcinkach mamy trudności  WW I-II az do konca odcinka.mamy tylko co najwyzej 4-5 miejsc  o nieco wyższej trudności ,zakłucajacych ta sielankę   szczególnie w końcowym fragmencie  rzeki.

Typowym dla odcinka  Dolnego Moracy jest to , że rzeka płynie  szerokim  korytem wzdłuż 15-25 m wysokości  pionowych ścian  konglomeratu  (patrz zdjęcie poniżej). Pozwala to łatwiej j podziwiać  widoki na okoliczne góry.

 100 m za mostem autostrady w miejscowości Bioce można zakończyc płynięcie na żwirowym brzegu po prawej stronie.  (> N 42° 30′ 50”, E 19° 20′ 45” ). Tutaj  mała ścieżka prowadzi  do małej mały drogi która  prowadzi  bezpośrednio do innego mostu nad Moracy  (> N 42 ° 30 „50”E 19 ° 20 ’45” ).

 Można również kontynuować płyniecie jeszcze przez  kilka kilometrów.  Rzeka dalej  płynie pomiędzy wysokimi ścianami z konglomeratu. Trudności są w granicach  WW I-II  ale nie można tez wykluczyć pojedynczych przejść WW III.Punktu wyjścia należy szukać  w pobliżu mostu w E 65 , kilometr na północ od obrzeży Podgoricy.

Uwaga: Wszystkie zdjęcia i informacje oparte pochodzą z  10. Maja 2007 roku.Poziom wody był nieco poniżej średniego a 2 najcięższe przejścia zostały obniesione.